Jak dbać o skrzynię biegów w samochodzie?

31

Skrzynia biegów to jedna z ważniejszych części w samochodzie, choć najczęściej pomijana podczas okresowych przeglądów. Nie mniej to właśnie ona przenosi moc silnika na koła, a nasz samochód finalnie może się poruszać. Właśnie dlatego w tym krótkim poradniku wyjaśnię jak dbać o skrzynię biegów, aby cieszyć się długą i bezproblemową jazdą.

Jak dbać o skrzynię biegów? – Skrzynia manualna

Manualne przekładnie w samochodach uchodzą za mniej awaryjne, od tych bardziej nowoczesnych skrzyń automatycznych, jednak i im zdarzają się częste awarie. Czasami usterki powstają na skutek wad konstrukcyjnych jak w przypadku skrzyń M32 montowanych m.in w Oplach czy Fiatach, jednak najwięcej awarii przekładni manualnych spowodowane jest ich złym użytkowaniem. Poniżej umieściłem najważniejsze informacje, które dadzą nam odpowiedź na pytanie jak dbać o skrzynię biegów.

Jak dbać o skrzynię biegów? – Olej

• Wymiana oleju – W społeczeństwie utarło się, że w skrzyni manualnej nie trzeba wymieniać oleju. Jest to błędne stwierdzenie, ponieważ skrzynia tak samo jak silnik pracuje pod obciążeniem, tym samym olej, który się w niej znajduję również wymaga wymiany.
• Odpowiedni poziom oleju w skrzyni – Z upływem lat i pokonanymi kilometrami w naszym samochodzie mogą pojawić się różnego rodzaju wycieki. Najczęściej jest to silnik, jednak na skrzyni również mogą pojawić się zapocenia i przecieki, które niezauważone spowodują znaczący ubytek oleju w przekładni, czego efektem jest pogorszone działanie, a finalnie awaria.

Jak często wymieniać olej w skrzyni manualnej? W przekładni manualnej interwał wymiany oleju jest dłuższy w stosunku do skrzyni automatycznej. Przeważnie mówi się o przedziale 80 – 100 tysięcy kilometrów.

Jaki olej do skrzyni manualnej? Olej jak i wszystkie jego parametry powinny być wybierane zgodnie z zaleceniami producenta danej przekładni. Zalanie niewłaściwego oleju do skrzyni może skutkować jej niewłaściwą pracą, a w najgorszym wypadku kosztowną awarią.

Strona renomowanego producenta olejów przekładniowych, która pomoże dobrać odpowiedni olej do twojego samochodu.

Właściwe użytkowanie pozwoli dbać o skrzynię biegów

• Zmiana biegów – Biegi należy zmieniać płynnie i spokojnie (nie tak jak Paul Walker w „Szybkich i wściekłych” podczas wyścigów). Gwałtowne wbijanie lub zbijanie biegów może powodować nadmierne obciążenie synchronizatorów. Zwracamy również uwagę, aby sprzęgło wciśnięte było do końca, w przeciwnym wypadku przyspieszy to zużycie skrzyni, jak i sprzęgła przy okazji.
• Odpowiednie używanie sprzęgła – Trzymanie stopy na pedale sprzęgła podczas jazdy, zwłaszcza gdy nie jest to konieczne, może prowadzić do nadmiernego zużycia sprzęgła oraz elementów synchronizujących. Częstą praktyką podczas jazdy w korkach jest jazda na półsprzęgle, powoduje to nadmierne nagrzewanie się sprzęgła, co znowu przyspiesza jego zużycie.
• Trzymanie dłoni na lewarku zmiany biegów – Nagminną praktyką kierowców jest trzymanie dłoni na lewarku zmiany biegów, kiedy nie jest to wymagane. Opierając rękę na dźwigni mimowolnie przesuwamy ją tak, jakbyśmy próbowali zmienić bieg bez sprzęgła, przez co elementy ocierają się o siebie finalnie szybciej się zużywając.
• Ciągnięcia przyczepy– Podczas ciągnięcia przyczepy, powinniśmy delikatnie przyspieszać i odpowiednio wybierać biegi, aby nie były one zbyt niskie. Pozwoli to uniknąć nadmiernego obciążenia skrzyni biegów.

Jak dbać o skrzynię biegów? – Skrzynia automatyczna

Automatyczny odpowiednik skrzyni biegów z racji swojej bardziej skomplikowanej konstrukcji wymaga więcej uwagi podczas eksploatacji. Na rynku skrzyń automatycznych spotkamy różne rozwiązania m.in bezstopniowe lub dwusprzęgłowe, jednak użytkując każdą z nich warto sprawdzić jak dbać o skrzynię biegów, żeby cieszyć się nią jak najdłużej.

Więcej o rodzajach skrzyń biegów i ich działaniu

Olej w skrzyni to istotna sprawa

• Regularna zmiana oleju – Podobnie jak w przypadku skrzyń manualnych, również w skrzyniach automatycznych należy regularnie wymieniać olej przekładniowy. Częstotliwość zmiany oleju zależy od modelu samochodu, a informację tą podaję producent. Pomimo jego deklaracji zaleca się częstszą wymianę oleju w przekładni, ponieważ producenci z racji ekologicznych wymogów, nakładają na nie dłuższe interwały.
• Dbanie o odpowiednią temperaturę oleju w skrzyni – W automatycznej skrzyni biegów istotna jest jej temperatura pracy. Skrzynia gotowa jest na pełne obciążenie w momencie osiągnięcia optymalnej temperatury. Zimny olej to wyższe ciśnienie w przekładni i większe obciążenie elementów. Zbyt gorąca skrzynia to mniejsze smarowanie i ponownie szybsze zużywanie się jej elementów, dlatego ważna jest obserwacja temperatury oleju podczas jazdy (szczególnie, kiedy chcemy użyć pełną moc naszego samochodu). Także zaraz po odpaleniu auta nie startujemy „na pełnej” jakbyśmy brali udział w jakimś wyścigu. No chyba, że akurat jedziemy do mechanika i chcemy zostawić u niego więcej gotówki.

Właściwe użytkowanie skrzyni automatycznej

• Właściwe przełączanie trybów jazdy skrzyni – Częstym błędem użytkowników skrzyń automatycznych jest zmiana trybu jazdy na jeszcze toczącym się samochodzie, powoduje to naprężenia, które niepotrzebnie obciążają koła zębate w przekładni. Tryb jazdy należy zmieniać, kiedy samochód się zatrzyma.
• Unikanie jazdy na nie do końca puszczonym hamulcu – W skrzyni automatycznej pozycją sprzęgła sterujemy za pomocą pedału hamulca (jest to stwierdzenie bardzo skrótowe) i w momencie, kiedy toczymy się w korku brak całkowitego puszczenia hamulca powoduje tarcie, zużywając szybciej sprzęgło/a. Działa to na takiej samej zasadzie jak jazda na półsprzęgle w skrzyni manualnej.
• Unikać jazdy w trybie neutralnym na zgaszonym silniku – W momencie awarii pojazdu z przekładnią automatyczną holowanie jest bardziej skomplikowane, aniżeli manualnej. W samochodzie ze skrzynią manualną podczas holowania ustawiamy lewarek w pozycji neutralnej, natomiast w przekładni automatycznej, kiedy silnik nie pracuje, w skrzyni nie ma ciśnienia oleju, tym samym elementy nie są odpowiednią smarowane, więc jazda w pozycji neutralnej w skrzyni automatycznej w perspektywie czasu może ją uszkodzić. Jeżeli nasza skrzynia nie posiada odpowiedniego trybu do holowania, a silnik nie może zostać uruchomiony, pozostaje nam tylko wezwanie lawety.
• Właściwe ustawianie skrzyni w tryb „P” – Jeżeli chcemy zaparkować pojazd w pierwszej kolejności należy zaciągnąć hamulec ręczny, następnie przełączyć na „luz” i puścić hamulec, na końcu zmieniamy na tryb „P”. Pozwoli to odpowiednio ułożyć się zębatką i uniknąć naprężeń (szczególnie należy zwracać na to uwagę w momencie parkowania na terenie pochyłym).
• Użytkowanie podczas ciągnięcia przyczepy – Tak samo jak w skrzyni manualnej, podczas jazdy z obciążeniem należy odpowiednio zarządzać pedałem przyspieszenia, aby zbyt mocno nie obciążyć przekładni w momencie przyspieszania.

Podsumowanie

Skrzynie biegów są istotnymi podzespołami w samochodzie i nie należą również do najtańszych, dlatego podczas ich użytkowania istotne jest, aby zwracać uwagę na wyżej wymienione punkty. Zyska na tym nie tylko nasza skrzynia, ale i nasz portfel, bowiem nie będzie on nadwyrężany niezaplanowanymi awariami. Mam nadzieję, że po przeczytaniu tego poradnika już wiesz jak dbać o skrzynię biegów w swoim samochodzie.

Więcej tekstów z kategorii Motoryzacja