Karol KabzińskiNakładek czy jak kto woli keycapów istnieje wiele rodzajów. Odnoszą się do technologii wytwarzania czy też materiału, z którego zrobione są. Dla większości użytkowników klawiatur są one jedynie elementem składowym klawiatury, to też nie przywiązują do nich wagi. W dzisiejszym tekście omówię co nieco na temat nakładek.
Spis treści
Słowem wstępu
Czym właściwie owe keycapy są? Niczym innym jak nakładkami na przełączniki w klawiaturze zarówno mechanicznej jak i membranowej (a raczej na gumowych kopułach, choć to temat na inny tekst). Stąd nazewnictwo można stosować zamiennie i będzie to poprawne. Pełnią funkcję informacyjną o tym, za co odpowiada konkretny klawisz. Co więcej, umożliwiają normalną pracę z klawiaturą, zgodzi się ze mną pewnie większość, że pisanie czy granie przy użyciu gołych przełączników nie byłyby zbyt komfortowe.
Na rynku jest dostępnych cała masa nakładek różnego kalibru i w bardzo zróżnicowanych przedziałach cenowych. Tak więc jeśli chcesz zacząć swoją przygodę z keycapami, nie musisz wydawać przesadnie dużej gotówki. Co więcej, wybierać możesz pośród tych wykonanych z różnych materiałów (jak PBT, ABS i wiele innych) czy technologii wytwarzania (z pewnością obiły Ci się o uszy określenia double-shot czy laser ethed, a to tylko niektóre).
Trochę teorii, czyli materiały wytwarzania
PBT (Politereftalan butylenu) – Nakładki wykonane z tego materiału charakteryzują się wysoką odpornością na czynniki zewnętrzne jak ciepło, czy też nacisk. Ich ścianki są zazwyczaj dość grube, a faktura samej nakładki jest szorstka w dotyku. Przez swoją wysoką twardość, gęstość materiału oraz grubsze ścianki, keycapy PBT wydają dość pełne, „mięsiste” dźwięki podczas klikania. Z tego też powodu są często wybierane przez entuzjastów lub też fabrycznie parowane z droższymi klawiaturami mechanicznymi (stosowane przez Akko czy Ajazz).
Nakładki PBT są jednak trudniejsze do wyprodukowania, niż te z materiału ABS (PBT formuje się w temperaturze około 225 °C, ABS natomiast wymaga między 100 a 150 °C), co prowadzi do wyższej ceny, choć nie jest to reguła, bowiem zwiększona popularność w ostatnim czasie spowodowała spadek cen.
ABS (akrylonitryl-butadien-styren) – Ten materiał z racji niższych kosztów produkcji jest spotykany w tańszych klawiaturach, choć oczywiście żadna z tego reguła. Jak pokazuje praktyka producenci tacy jak Logitech czy Razer chętnie sięgają po takie nakładki do wielu swoich bądź co bądź drogich klawiatur. Dzięki swojej miękkości oraz łatwości, z jaką poddaje się procesowi formowania, materiał ABS może posłużyć do wyprodukowania nie tylko bardzo przystępnych cenowo i prostych nakładek do podstawowych modeli klawiatur, ale także nakładek o grubych ściankach i ciekawych, złożonych wzorach.
ABS charakteryzuje się również dość gładką i przyjemną w dotyku fakturą, co może być zarówno wadą jak i zaletą, zależnie od preferencji. Z powodu swojej miękkości, tańsze keycapy wykonane z materiału ABS po dłuższym i intensywnym użytkowaniu mają tendencję do wycierania się, przez co ich powierzchnia robi się błyszcząca, a nadrukowana czcionka może się wytrzeć (tyczy się to oczywiście technologii laser-ethched). Najtańsze i najcieńsze nakładki ABS wydają również dość pusty i wysoki dźwięk podczas pisania, co nie jest pożądane przez entuzjastów.
Wymieniłem tylko dwa materiały służące do wytwarzania keycapów, a wcześniej pisałem, że jest ich wiele. Tak w istocie jest, na rynku dostępne są nakładki z silikonu, drewna, żywicy, metalu oraz jeszcze innych rozwiązań. Są one jednak swoistą ciekawostką niżeli czymś dostępnym na masową skalę, ponadto wiele z nich z racji „egzotycznych” jak na produkt materiałów osiągają dość zawrotne ceny. Choć jak wiemy, najwięksi zapaleńcy są gotowi wydać każdą złotówkę byle spersonalizować klawiaturę do swoich potrzeb, to po prostu uroki pasji, dość drogiej, ale jednak ;)
Takie nakładki mogą być zarówno bardzo dobrej jakości, jak i bardzo słabej. Wszystko zależy od użytego materiału.
Metody wytwarzania keycapów — czyli jak to się robi
Double shot/double injection – Obie nazwy są poprawne, choć są używane zamiennie, w istocie jednak oznaczają dokładnie to samo. Keycapy produkowane w ten sposób mogą wykorzystywać zarówno materiał PBT jak i ABS. Metoda ich wytwarzania polega na dwóch osobnych elementach, w jednym wycięta jest czcionka zaś drugi jest główną częścią keycapa. Ponadto każdy materiał jest wstrzykiwany po kolei, jeden po drugim. Ten rodzaj produkcji oznacza, że nakładki są niemal całkowicie odporne na wycieranie się legend na nich obecnych. Więc są bardzo wytrzymałe jeśli chodzi o codzienne użytkowanie.
Dye Sub – Ten typ nakładek spotykany jest tylko i wyłącznie w przypadku materiału PBT. Sposób ich produkcji polega na grawerowaniu laserowemu czcionki na keycapie który został wcześniej poddany procesowi sublimacji. Ta metoda sprawia, że zarówno wzór jak i czcionka są dobrze widoczne i nadzwyczaj odporne na zużycie. Ponadto właśnie dzięki niej obecne są na rynku zestawy z dość złożonymi wzorami. Dobrej jakości nasadki tego typu są zwykle droższe od standardowych rozwiązań. Choć wraz z rosnącą popularnością przez ostatnie lata cena spadła do tego stopnia, że więcej osób może sobie na takie nakładki pozwolić. Sam jestem wielkim fanem takich nasadek.
Laser-etched (grawerowanie laserowe) – Ta metoda wytwarzania tyczy się tylko i wyłącznie keycapów wykonanych z materiału ABS. Ten sposób polega na pokryciu kolorem przeźroczystej nakładki, a następnie wypaleniu nadruku za pomocą lasera. Sposób popularny szczególnie na tańszych klawiaturach z podświetleniem, zdarza się jednak, że niektórzy więksi producenci stosują takie nakładki w swoich dość drogich klawiaturach. Do wad należy zaliczyć przede wszystkim podatność na ścieranie się malowania po stosunkowo niedługim czasie. Takie nasadki są zwykle wyraźnie tańsze od pozostałych typów wytwarzania.
Pudding – Zastanawiałem się, czy dodać to jako osobny akapit. W końcu tak zwane puddingi to odłam nakładek double-shot, szczególnie że występują tylko i wyłącznie w takiej kombinacji. Posiadają one przeźroczyste lub półprzeźroczyste ścianki, które przepuszczają światło. Ich celem jest spotęgować efekt iluminacji, są idealnym rozwiązaniem dla osób lubujących się we wszędobylskim podświetleniu RGB. Ponadto z racji techniki wytwarzania nigdy się nie zetrą. W zależności od użytkownika, jedni je lubią, inni zaś nienawidzą, stanowiska w tej sprawie są dość mocno podzielone.
Profile nakładek
Czym są profile keycapów? Niczym innym jak wysokością czy kształtem (w dużym uproszczeniu). Pomijając tak oczywiste rozwiązania jak nisko-profilowe i wysokie rozróżniamy kilka najbardziej znanych wśród klawiaturowej gawiedzi.
OEM – Najpopularniejszy i najczęściej spotykany profil. Obecny w masowo produkowanych klawiaturach różnych producentów, od najtańszych po droższe modele. Charakteryzuje się standardową wysokością i kształtem górnej części nakładki w zależności od rzędu, w którym się znajduje (powyżej na fotografii zostało to ujęte)
Cherry – Zasadniczo dość podobny do OEM, jednak jest od nich nieco krótszy oraz piąty rząd jest bardziej płaski niż w przypadku wcześniej wymienionego profilu. Względnie łatwo się do niego przyzwyczaić, jest popularny i lubiany wśród użytkowników klawiatur mechanicznych. Ponadto daje basowy dźwięk podczas użytkowania, co może wielu osobom przypaść do gustu.
XDA – Profil krótszy od obu wyżej wymienionych. Mniej popularny, jednak mający swoje grono zainteresowanych. Cechuje się niemal identyczną wysokością w zasadzie wszystkich nakładek. Idealne dla tych, którzy podczas pisania/grania przesuwają palce po keycapach. Zwykle wykonane z materiału PBT. Przyzwyczajenie do nich może zająć nieco czasu, jeśli dotychczas korzystaliśmy z dwóch wyżej wymienionych profili.
DSA – Ten profil jest dość podobny do XDA jednak charakteryzuje się jeszcze mniejszą wysokością. Top nakładek także jest płaski, więc obecne są takie same zależności co w profilu opisanym powyżej. Nie jest on przesadnie popularny, jest raczej rzadkością.
SA – Najwyższy ze wszystkich profili, a także najstarszy. Spotykany niegdyś w starych klawiaturach firmy IBM (na przykład Model M). Rzadki, dość trudno dostępny i drogi ze względu na sporą ilość materiału potrzebną do produkcji. Charakteryzuje się także niskim dźwiękiem “thock” podczas pisania.
Wnioski
Opisałem już materiały potrzebne do produkcji nakładek, metody wytwarzania czy profile. Nie nakłaniam nikogo do otwarcia fabryki keycapów, jednak ilość informacji powinna wystarczyć do wybrania odpowiednich nasadek dla siebie. Niezależnie czy lubisz podświetlenie i wybierzesz puddingi, czy wolisz nieco bardziej artystyczne rozwiązanie w postaci Dye-sub, a może chciałbyś coś bardziej wyszukanego w postaci egzotycznych rozwiązań. Tutaj znajdziesz informacje o nich i podejmiesz właściwą decyzję.
Szukasz dobrego bezprzewodowego mechanika? Zerknij na naszą recenzję Genesis Thor 230 TKL Wireless.
